Propolis Nedir ?
Arıların bitkilerin yaprak, sap ve tomurcuklarından ürettiği doğal, reçinemsi bir madde olan propolis, sadece doğada arılar tarafından kullanılmakla kalmayıp, insanların da tarih boyunca faydalanmış olduğu bir üründür.
Arkeolojik bulgular, insanların 8,500 yıldır arıcılıkla uğraştığını göstermiştir. Başka bir deyişle, insanoğlunun arıların bal dışındaki diğer mucizelerini de keşfedecek kadar zamanı olmuştur. Arılar, bu maddeyi kovandaki delikleri kapatmak, çatlakların üzerini örtmek için yani kovanın sterilizasyonunu sağlamak için kullanırlar. Başka bir deyişle arılar kovan içerisinde sağlıklı bir ortam olmasını propolise borçlular. Yazının geri kalanında, propolisin tarih boyunca arılardan ilham alan çeşitli medeniyetler tarafından kullanımına ve günümüzdeki rolüne kısaca değineceğiz.
Antik Çağlardan Günümüze…
Etimoloji - Propolis kelimesi, Antik Yunan dilinde Pro (ön, önce) ve Polis (şehir) kelimelerinin bir araya gelmesi ile oluşmuştur.İngilizcede de Propolis olarak geçen kelimenin bu şekilde ilk kullanımı, bilindiği kadarıyla 15. yüzyıla dayanmaktadır.
Tarihi bal kadar eski olan propolisin, antik çağlarda Mısırlılar, Yunanlılar, Persler ve Romalılar gibi pek çok topluluk tarafından kullanıldığı bilinmektedir. İşte eski zamanlarda propolis kullanımına birkaç örnek…
Antik Mısır sanatında, vazoların üzerinde propolis üreten arı tasvirlerine rastlanmıştır.Yine bu dönemde, ev yapımı çeşitli reçetelerde propolis kullanılmıştır.
Mısırlıların, propolisin mumyalama özelliğini de arılardan öğrendiği ve mumyalama işlemlerinde kullandıkları tahmin edilmektedir. Öyle ki bal arıları, kovanı işgal eden yabancı arıları öldürdükten sonra bu arıları propolis ile “mumyalarlardı”.
Antik çağlarda Yahudiler de propolisi kendi ürettikleri karışımlar için kullanmaktaydı. İbranicede propolis anlamına gelen “Tzori” kelimesi ve bu maddenin özellikleri, Eski Ahit’te pek çok kez karşımıza çıkmaktadır.
Antik Yunanlılar ise, propolisi, “Polyanthus” olarak bilinen parfümün ana malzemesi olarak kullanmışlardır. Çok sayıda Yunan ve Romalı yazar, yazılarında o zamanlar arıların bal ve balmumundan sonraki üçüncü doğal ürünü olarak bilinen propolisten, hazırlanışından ve uygulanışından bahsetmiştir.
Modern tıbbın babası olarak bilinen Hipokrat’ın da, çalışmalarında propolis kullandığı bilinmektedir.11. yüzyılda İbn-i Sina’nın reçetelerinde propolisi kullandığı bilinmektedir.
Yüksek oranda fenolik ve flavonoid maddeler içeren propolis yüzyıllardır olduğu gibi halen, arılar için hayati önem taşımaktadır.
Propolis, saf haliyle günümüzde hem yetişkinler hem de çocuklar tarafından gıda ve takviye edici gıda formüllerinde ve kozmetik ürünlerde pek çok farklı şekilde kullanılmaktadır.
Saf propolis içeren doğal ürünlerimiz hakkında ayrıntılı bilgi almak için, ilgili blog yazımıza göz atabilirsiniz.